Bất bình đẳng đa chiều: Ngày một khoét sâu khoảng cách giàu nghèo

Những năm gần đây, Việt Nam có kết quả giảm nghèo rất ấn tượng nhưng đó mới chỉ là kết quả thuần túy dựa vào đo lường thu nhập, tài sản mà chưa tính đến các yếu tố đa chiều như y tế, giáo dục và sự tham gia của người dân vào quá trình ra quyết định chính sách. Vì vậy nghiên cứu bất bình đẳng đa chiều đầu tiên ở Việt Nam, do Viện Nghiên cứu phát triển Mekong và Oxfam thực hiện đã sử dụng khung bất bình đẳng đa chiều (MIF) để đánh giá bất bình đẳng trong phúc lợi cá nhân.

                                   Trẻ em dân tộc thiểu số thường được đầu tư cho giáo dục thấp hơn hẳn so với trẻ em người Kinh. 

Nghiên cứu chỉ ra, đúng là tỉ lệ nghèo đang trên đà giảm nhưng thành tựu đạt được chủ yếu rơi vào các dân tộc đa số (Kinh, Hoa), còn lại các nhóm dân tộc thiểu số (DTTS) đang bị bỏ rất xa, khi tỷ lệ nghèo của DTTS cao hơn dân tộc Kinh gấp 15 lần: 45% người thuộc nhóm DTTS vẫn sống trong nghèo đói. Thậm chí, có vùng “nghèo lõi”, như các dân tộc Hmông, La Hủ, Mảng, Lô Lô có tỷ lệ nghèo cao nhất – lên tới khoảng 80%.

Không chỉ có thiệt thòi về mặt thu nhập, những nhóm ở dưới đáy bao giờ cũng phải chịu các bất bình đẳng khác về thể chất và tinh thần khiến họ khó vươn lên. Điều dễ nhìn thấy nhất là tỉ lệ tử vong ở trẻ dưới một tuổi và tuổi thọ trung bình. Chẳng hạn, Tây Nguyên, vùng có nhiều dân tộc thiểu số nghèo nhất có tỉ lệ tử vong ở trẻ dưới một tuổi cao gấp ba lần so với khu vực phát triển là Đông Nam Bộ và tuổi thọ trung bình ở Tây Nguyên luôn thấp hơn ba năm so với mặt bằng chung của người Việt Nam và ít hơn sáu năm nếu so với một người dân ở vùng Đông Nam Bộ.