Bí quyết đơn giản giúp người xứ đảo Nhật Bản sống thọ

Chắc hẳn các bạn đã từng nghe thông tin Nhật Bản là quốc gia luôn có tuổi thọ cao nhất thế giới và Okinawa lại được mệnh danh là “hòn đảo trường sinh” hay “ngôi nhà của những người sống lâu nhất thế giới”.

Những cộng đồng có nhiều người sống thọ nhất thế giới dường như đều có chung bí quyết. Các nghiên cứu cho thấy bí quyết này tuy đơn giản nhưng rất có lợi cho sức khỏe và giúp kéo dài tuổi thọ.

Advertisement

Cặp chim không nhìn nhau thắng giải ảnh thiên nhiên uy tín châu Âu

Cuộc thi nhiếp ảnh thiên nhiên uy tín hàng đầu châu Âu khép lại với bức ảnh đoạt giải chung cuộc chụp 2 con chim đậu trên cột điện của một nữ nhiếp ảnh gia 58 tuổi.

Hiệp hội Nhiếp ảnh Thiên nhiên Đức (The German Society for Nature Photography – GDT) đã công bố những người chiến thắng trong cuộc thi “Nhiếp ảnh gia Thiên nhiên GDT của năm 2023” (GDT Nature Photographer of the Year 2023).

Chọn Cách Sống Với Thiên Nhiên- Ngô Khôn Trí

Nhiều người trẻ Nhật Bản bắt đầu tìm về các vùng nông thôn sinh sống và làm việc. Ảnh: Yabai.com

 

Vào mùa xuân năm 2017, sau khi suy tư về cuộc sống, một chàng trai trẻ Nhật Bản quyết định táo bạo từ bỏ cuộc sống ở chốn đô thị để chọn cuộc sống thôn quê.
Anh bắt đầu từ việc tự đi tìm kiếm thức ăn như trồng trọt, đặt bẫy săn thú và phải tự mình làm thịt nó để có thức ăn cho cả gia đình, những công việc mà anh không có kinh nghiệm trước đây. Từ đó, anh mới nhận thấy rằng thiên nhiên cho mình rất nhiều thứ, những thứ mà mình không nhận thấy khi ở trong thành phố.
Anh quay những sinh hoạt hàng ngày của anh ở thôn quê và gửi lên Youtube để chia sẻ với mọi người.
Số người vào xem ngày càng đông, hơn 134 ngàn người đã đăng ký vào kênh của anh.

Sắc Hoa Mimosa – Nguyễn Hoàng Bích

Mỗi đoá mimosa có dạng hình cầu sáng vàng rực rỡ như đang toả ra những tia nắng vui tươi… Vì thế, dân Pháp gọi nó là “mặt trời nhỏ đến từ nước Úc”, còn người Ý gọi là “mặt trời nhỏ của tôi”.

Mimosa – mặt trời nhỏ của tôi
 

Lá Mùa Thu – Ngô Khôn Trí

Hôm qua quét lá cây trước nhà, gặp một người mẹ trẻ đi cùng với một bé trai kháu khỉnh khoảng 4 – 5 tuổi, vừa đạp chiếc xe đạp nhỏ vừa hát:”Les feuilles tombent”(lá rơi).Tôi dừng chổi, hỏi: ” Pourquoi les feuilles tombent?”(tại sao lá rơi vậy?), bé trai trả lời : “Parce que c’est l’automne”(vì là mùa Thu).

Chỉ cần dành 20 phút mỗi ngày trong thiên nhiên, bạn sẽ thu được lợi ích to lớn

Mọi người đều biết rằng thiên nhiên là liều thuốc tốt nhất cho sức khỏe. Thiên nhiên làm dịu căng thẳng của chúng ta. Và nghiên cứu mới đây cho thấy chúng ta không cần dành quá nhiều thời gian cho thiên nhiên, nhưng những lợi ích mà thiên nhiên mang lại cho chúng ta vẫn vô cùng to lớn.

Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Frontiers in Psychology, các nhà nghiên cứu đã cố gắng xác định “liều lượng” hiệu quả nhất của tự nhiên trong bối cảnh bình thường của cuộc sống hàng ngày.

Có bao nhiêu công trình đang lấp sông Hàn?

Hình ảnh từ Google Map và ảnh chụp qua flycam từ trên cao, lại cho thấy hết gương mặt thật đáng thương của Đà Nẵng trong mối nguy cơ lớn: Đà Nẵng đang bị xẻ thịt/phá nát một cách không thương tiếc.

Đà Nẵng đang bị xẻ thịt/phá nát một cách không thương tiếc. (Ảnh: Báo Sạch)

Những dự án nhà đất vừa sử dụng yếu tố xanh-sạch-đẹp của Đà Nẵng để quảng cáo/thu tiền, cũng đồng thời thẳng tay tàn phá cảnh quan, khai thác thiên nhiên theo cách phá sạch/ăn ngay, bất chấp các thảm họa môi trường về lâu dài.

Lời Thiên Nhiên nhắn gửi người Trung Quốc: Trong cơn hồng thuỷ cuồn cuộn hãy thức tỉnh lương tri

Nhiều người gọi tôi là Thiên Nhiên, lại có người coi tôi là Tạo Hóa, nhưng cũng không ít người gọi tôi là Mẹ.

Trên trái cầu xanh xinh đẹp này, tôi đã ở đây hàng triệu triệu năm rồi.

Bạn có thể chưa từng nghe nói về những đám bụi tinh vân, nhưng tôi biết.

Bạn có thể chưa từng đặt chân lên dải băng lạnh giá của Kỷ Băng hà, nhưng tôi đã ở đó.

Đập Tam Hiệp như chỉ mảnh treo chuông, kịch bản nào cho Mekong?

Mưa lũ hoành hành ở 8 tỉnh miền Nam Trung Quốc đã gây ra sự cố vỡ đập Tứ Xuyên và uy hiếp nghiêm trọng đập Tam Hiệp. Đáng lo ngại là, thảm họa này có thể gây ảnh hưởng tới ĐBSCL.

Tất cả những cánh rừng sẽ biến mất… – Khải Đơn

…như hạt sương rơi.

Sự hư vô không thể cầm chặn được, trên một trảng rừng khô và giòn như kính bể. Mỗi bước chân rạo mình giữa lá khô, và tiếng thở đất trút ra từ cành cong gãy vụn. Tôi đã đi rất nhiều ngày, để tìm thấy cánh rừng người thợ trên núi cao kể lại.

Từ trận đại dịch nhiều ám ảnh, ta nhận ra 2 thứ quý giá nhất đời người: Gia đình và sức khỏe

Năm 2020, Corona đã đến kèm theo sự ám ảnh kinh hoàng. Chỉ là con virus nhỏ bé nhưng có thể giết chết hàng triệu người. Nó càn quét nhiều nơi. Nó khiến đất nước có nền kinh tế thứ 2 thế giới phải kiệt quệ, làm cho những nước lân cận phải lao đao.

Nhưng sau tất cả, trận ôn dịch đã dạy cho chúng ta nhiều bài học sâu sắc và thấm thía, có cả chuyện ăn thịt động vật hoang dã, tàn phá thiên nhiên môi trường.

Việt Nam được tạp chí Forbes chọn trong 10 địa điểm lặn biển đẹp nhất thế giới.

Với vẻ đẹp hoang sơ hiếm có, hòn đảo Việt Nam này mới đây vừa được Forbes bình chọn là 1 trong 10 điểm lặn biển đẹp nhất trên thế giới.

Lặn biển từ lâu đã được xem là hoạt động mà những du khách ưa mạo hiểm, khám phá nhất định phải thử qua một lần trong đời. Mới đây, tạp chí Forbes nổi tiếng của Mỹ đã đưa ra danh sách 10 địa điểm lặn biển tuyệt vời nhất trên thế giới. Trong đó, Hòn Ông của Việt Nam là cái tên châu Á hiếm hoi lọt top.

Lạc Quan của Hành Tinh – Khải Đơn

Tôi nghĩ đó là lần cuối cùng mình ngắm nhìn bãi biển ấy. Và quay đi. Bãi biển đầu tiên trong đời tôi đứng ngây ngất nhìn, như lần đầu chứng kiến một sinh vật kỳ vĩ tò mò dòm lại mình từ phía chân trời.

Nhưng quả thật tôi đã quay đi không một lần quay đầu lại, sau ngày cuối cùng ấy, đứng giữa bãi cát trắng mênh mông trộn bọc nylon và bát ngát rác thải tấp vào bờ. Trên bờ, giấy vệ sinh thổi phắt theo gió và quẩn vào chân người.

15 bức ảnh có thể giúp bạn thư giãn ngay lập tức

Nếu bạn cảm thấy cuộc sống này có quá nhiều điều căng thẳng, và bạn đang phải chật vật với mớ suy nghĩ hỗn độn của mình. Hãy tạm gác những suy nghĩ đó xuống và dành ra ít phút để quan sát những điều tươi đẹp xung quanh, đó có thể là qua những bức ảnh về thiên nhiên hay những điều rất bình thường trong cuộc sống nhưng có thể giúp bạn mang lại sự bình yên ngay lập tức.

Sau đây là bộ sưu tập hình ảnh có thể giúp bạn thư giãn tâm trí.

1. Cánh đồng hoa oải hương bất tận từ miền Nam nước Pháp

(Ảnh qua Bright Side)

Hình ảnh tuyệt mỹ của 20 loài cây như đến từ thiên đường

Thế giới tự nhiên có muôn vàn điều kỳ diệu và bí ẩn với hàng triệu loài động thực vật đa dạng và phong phú. “Bà mẹ thiên nhiên” đã sáng tạo ra nhiều loài cây như đến từ thiên đường.

 (JAPON)   Cây tử đằng cổ thụ, Nhật Bản

(Ảnh: urloplandia.pl)

Đi thăm công viên rừng ở Thái sẽ phải mang theo túi đựng rác

Chiến dịch mới “Mỗi ngày nói không với túi nilông”, áp dụng từ ngày 1-1-2020 tới, sẽ bao gồm cả việc du khách phải mang theo túi đựng rác khi vào thăm rừng quốc gia và không có túi nhựa đựng hàng hóa ở nhiều cửa hàng.

Nhiều loài động vật đã chết tại Thái Lan với kết quả khám nghiệm tìm thấy nhiều mảnh nhựa trong dạ dày của chúng – Ảnh: AFP

Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa: ‘Hủy hoại thiên nhiên để tăng trưởng là đang đi chệch hướng’

‘Quan niệm phá đi xây lại y chang công nghiệp chăn nuôi, tôi thịt con này thì sẽ nuôi con khác thế vào. Nhưng việc bảo vệ môi trường, bảo tồn di sản không phải, không giống công nghệ chăn nuôi’ – Đại biểu Trương Trọng Nghĩa nói.

Năm 2012, Chính phủ ra Quyết định 432, phê duyệt chiến lược phát triển bền vững Việt Nam giai đoạn 2011-2020 với những mục tiêu cụ thể, trong đó có giảm thiểu các tác động tiêu cực của hoạt động kinh tế đến môi trường. Nhưng chúng ta dường như đã đi lệch khỏi con đường đó.

Mục tiêu phát triển bền vững dường như bị bỏ quên. Điều đó được thể hiện rõ nét trong kết luận của Thanh tra Chính phủ đối với các dự án đầu tư trên bán đảo Sơn Trà (TP.Đà Nẵng) hay trong hàng loạt dự án tại Vườn Quốc gia Tam Đảo được Báo Phụ Nữ TP.HCM nhắc đến trong thời gian vừa qua.

Tại kỳ họp thứ tám, Quốc hội khóa XIV, đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) đã nêu quan điểm của mình về việc phát triển bền vững. Ông cho rằng, không nên dùng GDP để đánh giá năng lực lãnh đạo bởi nó sẽ khiến chúng ta chạy theo con số, theo tiền mà quên nhiệm vụ chính của địa phương là gì.

Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa

Phát triển bền vững phải đi liền với bảo tồn thiên nhiên

Phóng viên: Trong nhiều năm trở lại đây, chúng ta luôn kêu gọi phải hướng tới phát triển bền vững và theo ông, phát triển bền vững không thể chạy theo con số tăng trưởng GDP, không chạy theo tiền. Ông có thể giải thích rõ hơn về những nguyên tắc căn bản để phát triển bền vững?

Mùa Thu Vĩnh Viễn – Tiểu Lục Thần Phong

Thế là mùa thu em ơi!

Trời đã vào thu, không khí se se lạnh, lá lác đác vàng. Mùa thu là mùa  thu hoạch vụ mùa cuối, là mùa bắt đầu cho một quá trình mục nát và tích tụ cho mùa sau. Mùa thu đẹp, đẹp đến nao lòng, đẹp mê lịm cả tâm hồn. Nếu những ngày đầu mùa, người nghệ sĩ thiên nhiên chỉ mới phác họa vài đường nét màu vào ngàn xanh, lúc ấy sơn hà chỉ là một bức tranh thuỷ mặc với nét cọ chấm phá. Nhưng khi thu đến giữa mùa, thì ấy chính là lúc mà  cao hứng tột đỉnh, chính là lúc mà sự phóng khoáng vượt qua mọi qui định, khuôn phép ước lệ…Người nghệ sĩ thiên nhiên hắt cả bảng màu xuống trần gian! Chao ôi, thiên nhiên bừng lên như gấm hoa, như cẩm tú, laị như vàng pha sáng cả sơn hà! Muôn hồng nghìn tía, từ phố thị cho đến  đồng quê và núi rừng. Lúc bấy giờ không bút mực nào tả nổi vẻ quyến rủ của mùa thu,

Cảnh mùa thu nhuộm màu đẹp mê hồn ở Canada

Montréal khi mùa thu gõ cửa

Có lẽ mùa thu ở Canada là thời điểm được nhiều người yêu thích nhất. Khi khí trời dần se se lạnh, những cơn gió nhẹ làm lay động những cành cây và chim muông bay từng đàn đi tìm hơi ấm, ấy là lúc mùa thu đã về.

Sun Group – ‘ông trời’ không từ trên cao – Bài 2: Danh thắng Tây Thiên trước nguy cơ sụp đổ vì dự án Tam Đảo II

Dù ít dù nhiều, những khoảng rừng, những tán cây chắc chắn bị hạ xuống để nhường chỗ cho cả một tổ hợp nghỉ dưỡng…

Lời tòa soạn: Từ Vườn Quốc gia Tam Đảo đến núi Bà Nà, núi rừng tan nát, chim muông cây cỏ bị thiêu rụi bởi mặt trời, nhưng mặt trời không phải từ trên cao, mà từ Sun Group (Tập đoàn Mặt trời). Họ phá núi, đốn rừng, mở đường để dựng bê tông, xây khu vui chơi, đặt trạm kiểm soát, thu tiền. Sun Group xứng đáng được gọi là “trời”, bởi được che chắn từ hạ giới có tên là im lặng của chính quyền từ trung ương đến địa phương.

Ven đường lên Tam Đảo I cắm rất nhiều biển cấm với nội dung “Nghiêm cấm bẻ hoa, phá hoại, lấy trộm cây rừng quốc gia Tam Đảo”, trong khi ở Tam Đảo II, rừng giàu đang bị “hiến tế” cho các dự án du lịch

Sun Group – “ông trời” không từ trên cao

Cánh đồng cỏ bàng và đàn sếu

Trong giấc mơ cổ tích của tôi những cánh đồng cỏ bàng & đàn sếu là những kí ức đẹp chưa bao giờ phai mờ. Đó là lí do vì sao chúng tôi yêu tha thiết đến thế những sản phẩm làm từ cỏ bàng? Và đằng sau những món đồ bện bằng cỏ bàng là những điều bạn sẽ khó biết.

Ngày đó, ở miền Tây Nam Bộ có một đứa bé da đen nhẻm đầu trần chân đất chạy theo mẹ ra đồng mỗi sớm, lúc nào trên tay mẹ cũng có chiếc giỏ đệm đựng thức ăn trong giỏ. Đó là tôi. Mẹ đựng tất cả những gì có thể, nhà chỉ vỏn vẹn có mỗi cái giỏ đó thôi… Quê tôi gọi là giỏ đệm bàng. Giờ sống nơi thị thành, trải qua bao nhiêu túi xách đồ dùng hiện đại, nhưng giỏ đệm bàng đan bằng tay tỉ mỉ vẫn là món quà quê hương mà tôi từng thích nhất.

Tôi vẫn từng đặt câu hỏi cỏ bàng có từ đâu? Nó có từ vùng biên giới Kiên Giang.

Đi bộ trong thiên nhiên giúp thay đổi trí óc

Có khá nhiều người đang sống ở những thành phố đông đúc, bận rộn. Trong suốt cuộc đời mình, ngày càng có nhiều người bị cắt đứt mối liên hệ với thiên nhiên và đã thật sự bỏ lỡ thật nhiều những lợi ích sức khỏe mà thiên nhiên mang lại.

Đi bộ trong thiên nhiên. (Ảnh: Pixabay)

Nhiều nghiên cứu cho thấy cư dân thành phố có nhiều khả năng bị trầm cảm và các mối lo âu hơn những người dân sinh sống ở nơi gắn liền với thiên nhiên như khu vực thôn dã.

Chào Tháng Tám – Thanh Chu

Chào tháng Tám tháng chuyển mùa diụ mát
Chút bâng khuâng cho cây trái chín mòng
Trên cánh đồng cây lúa đã tươi xanh
Bằng sức trẻ, chồi xanh thêm cứng cáp.

12 bức ảnh cho thấy thiên nhiên đang kêu cứu

2017 đã trở thành năm nóng nhất lịch sử trong vòng 150 năm qua. Tuy nhiên, các nhà khoa học tin rằng chẳng mấy mà cái lạnh vĩnh cửu sẽ phủ khắp từ Hoa Kỳ đến châu Âu, bởi sức nóng khủng khiếp của Artica đang gia tăng khiến băng ở Greenland nhanh chóng tan ra. Nó đang tan nhanh gấp 2 lần so với 10 năm trước.

Trước thực trạng này, hãy cùng thử nhìn xem thiên nhiên đang phải chống chọi với sự biến đổi bất thường của khí hậu ra sao!

1. Nhiệt độ lên cao đến mức 48-54°C ở Kuwait, Florida

(Ảnh: © GuacamoleFanatic / reddit   © pixelatedbeard / imgur)

Thơ KLanvy ở Nhiên An

 

NGÀY SEN ĐÁ ĐƠM BÔNG 

Những chiếc chuông bé bỏng
Rung lên réo rắt lòng
Lay động lời khát vọng
Ngày Sen đá đơm bông
_(())_

Chiêm ngưỡng 18 bức ảnh đẹp nhất cuộc thi Nhiếp ảnh quốc tế Siena International Photo Awards 2016.

Việt Nam lọt top những bức ảnh tuyệt vời nhất trong cuộc thi ảnh quốc tế – Siena: Hãy biết ơn những gì mà Trái Đất ban tặng!

Siena International Photography Awards là cuộc thi tôn vinh tài năng của các nhiếp ảnh gia trên thế giới. Cuộc thi Nhiếp ảnh quốc tế – Siena International Photo Awards 2016 vừa chính thức khép lại. Năm 2016, hàng nghìn thí sinh đến từ hơn 100 nước đã tham dự cuộc thi ở 11 hạng mục khác nhau.

Tháng 11 vừa qua, kết quả những bức ảnh đẹp nhất đã được ban giám khảo công bố. Và những tác phẩm đoạt giải này sẽ được trưng bày tại triển lãm Beyond the Lens tại thành phố Siena của Ý.

Hãy chiêm ngưỡng lại những bức ảnh đẹp nhất của cuộc thi Siena International Photo Awards 2016.

1.Giải nhất hạng mục ảnh màu: Tác phẩm Making fishing nets  (Đan lưới đánh cá) – Danny Yen Sin Wong. Chụp tại một làng chài ở Phan Rang, Việt Nam.

Đan lưới đánh cá. Chụp tại Phan Rang, Việt Nam – Tác phẩm của Danny Yen Sin Wong đến từ Malaysia 

Mê mẩn với những địa điểm ngắm bình minh đẹp nhất Việt Nam

Tà Năng – Phan Dũng

Tà Năng (Lâm Đồng) – Phan Dũng (Bình Thuận) là cung trekking đẹp nhất Việt Nam, trải rộng trên ba tỉnh Lâm Đồng, Ninh Thuận và Bình Thuận với tổng chiều dài 55km, độ cao dốc xuống từ 1.100m – 500m.

Tận hưởng vẻ đẹp của thiên nhiên vào mỗi sớm mai đã trở thành thú vui của nhiều người. (Ảnh: sunnymay22)

PANDA : Ngoại giao và thương mại – Ngô Khôn Trí

Ngày 28/9/2017 vừa qua, hai chú panda (gấu trúc lớn), 7 tuổi, Cai Tao và Hu Chun đã được đưa từ Trung Quốc đến Indonesia với hy vọng sẽ giúp cải thiện hình ảnh của Trung Quốc trong mắt công chúng Indonesia, trong bối cảnh phát sinh phong trào chống Trung Quốc, nhiều ý kiến phản đối ký hợp đồng ủy thác Trung Quốc xây dựng tuyến đướng sắt cao tốc nối liền Jakatar và Bandung. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc cho một nước Đông Nam Á mượn gấu trúc.

Cai Tao và Hu Chun đến Indonesia

Kyoto Mùa Thu – Trần Nguyên Thắng

Một góc mùa Thu bên hông chùa Thanh Thủy Tự, Kyoto. (Hình: ATNT Tours & Travel)

 

Thành phố Kyoto của Nhật là thành phố du lịch nổi tiếng của cả bốn mùa Xuân Hạ Thu Đông. Mùa Xuân với hoa anh đào nở, mùa Hạ của những lễ hội tôn giáo, mùa Đông tuyết phủ và mùa Thu rực rỡ với màu lá xanh vàng nâu đỏ rực của các loại lá mùa thu.

Ngày Môi trường thế giới 2017: “Sống hài hòa với thiên nhiên”

Hôm nay (5/6) là ngày Môi trường thế giới.

Chủ đề ngày Môi trường thế giới 2017 là “Sống hài hòa với thiên nhiên” nhằm kêu gọi mọi người sống gần gũi, bảo vệ thiên nhiên bằng những hành động thiết thực vì tương lai.

Khi loài người tôn trọng thế giới tự nhiên: những cách hay nhất

Môi trường đang là đề tài nóng hổi và gây sốt khắp toàn cầu, khiến không
những giới chuyên gia mà tất cả mọi người phải đứng ngồi không yên. Vậy các
bạn đã làm gì để cải thiện và giúp ích cho Trái Đất của chúng ta?

Nhìn lại “sự bức tử môi trường”: “Liệu có rừng để gọi tên?”

“Việt Nam đứng thứ 7 toàn cầu về thiệt hại do biến đổi khí hậu”, “Việt Nam thuộc top 10 thế giới có không khí ô nhiễm nhất”, “Việt Nam mất 780 triệu USD mỗi năm vì vệ sinh môi trường chưa tốt”, “80% khu công nghiệp tại Việt Nam vi phạm môi trường”… là một vài trong số những phản ánh về diễn biến môi trường tại nước ta nhiều năm trở lại đây. Và dường như câu chuyện giờ mới thật sự bắt đầu.

 

Những “con số tàn phá”

Hàng ngàn chim trời lên bàn nhậu vì… máy cát-sét

Dịp tháng 8 đến tháng 10 âm lịch từng đàn chim di trú từ phương Đông theo bầy bay về đều không thoát được “thiên la địa võng” của thợ bẫy chim.

Tuyên Ngôn Của Đức Đạt Lai Lạt Ma Về Trách Nhiệm Toàn Cầu

Mối quan tâm của tôi trải rộng đến từng thành phần trong gia đình nhân loại, đúng hơn là đến tất cả chúng sinh đang phải gánh chịu khổ đau. Tôi tin rằng sự thiếu hiểu biết là nguyên nhân của tất cả mọi khổ đau. Chỉ vì đuổi bắt hạnh phúc và các sự thích thú ích kỷ mà chúng ta gây ra khổ đau cho kẻ khác. Thế nhưng hạnh phúc đích thật thì chỉ phát sinh từ tình nhân ái chân thật mà thôi. Chúng ta cần phải huy động ý thức trách nhiệm toàn cầu giữa mỗi người trong chúng ta và đối với cả hành tinh này, nơi mà chúng ta cùng chung sống.
~ Lời giới thiệu của người dịch

Việt Nam lọt Top ‘5 kẻ sát nhân thầm lặng’ của biển cả

Theo báo cáo mới đây của McKinsey&Co, khoảng 60% lượng rác nhựa đổ ra biển là từ 5 quốc gia châu Á, gồm có Trung Quốc, Indonesia, Thái Lan, Philippines, và Việt Nam.