PANDA : Ngoại giao và thương mại – Ngô Khôn Trí

Ngày 28/9/2017 vừa qua, hai chú panda (gấu trúc lớn), 7 tuổi, Cai Tao và Hu Chun đã được đưa từ Trung Quốc đến Indonesia với hy vọng sẽ giúp cải thiện hình ảnh của Trung Quốc trong mắt công chúng Indonesia, trong bối cảnh phát sinh phong trào chống Trung Quốc, nhiều ý kiến phản đối ký hợp đồng ủy thác Trung Quốc xây dựng tuyến đướng sắt cao tốc nối liền Jakatar và Bandung. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc cho một nước Đông Nam Á mượn gấu trúc.

Cai Tao và Hu Chun đến Indonesia

ĐỌC THÊM:

Đề phòng tránh bẫy Ngoại giao gấu Trúc của Trung Quốc

Gấu trúc là một động vật chỉ có ở Trung Quốc, được xem là“báo vật“ của nước này. là một loại gấu có chân ngắn màu đen pha trắng, không hung dữ, trông rất dễ thương nhờ có lối đi đứng lạch bạch giống em bé mới biết đi, khuôn mặt tròn màu trắng, mũi tẹt, có các mảnh vá đen lớn trên cơ thể, nhất là xung quanh 2 con mắt và 2 lỗ tai của nó tạo nên nét ngây thơ và hiền lành.

 

Gấu trúc sống tập trung  trong rừng trúc ở trung tâm Trung Quốc, phần lớn ở tỉnh Tứ Xuyên, là một loài nguy cấp phụ thuộc bảo tồn, có tỷ lệ sinh sản rất thấp . Gấu trúc bắt đầu giao cấu ở độ tuổi từ 4 đến 8 tuổi, mùa giao cấu bắt đầu giữa tháng 3 và kết thúc vào giữa tháng 5. Gấu cái động dục trong 2-3 tuần, chúng giao phối với nhiều con đực khác, thời gian giao cấu kéo dài từ 30 giây đến 5 phút,  sinh sản 2 năm một lần và kéo dài cho đến 20 tuổi, thời gian thai nghén khoảng từ 95 đến 160 ngày. Thông thường gấu trúc sinh một hay hai con, nếu sinh hai thường chỉ có một con sống, gấu mẹ chọn đứa con khỏe mạnh để nuôi, đứa yếu bị bỏ rơi sẽ sớm qua đời , bởi vì gấu mẹ không có đủ sữa để nuôi cả hai. Gấu trúc con lúc mới sanh ra rất nhỏ bé, nặng 100 gram, chỉ bằng 1/800 trọng lượng của gấu mẹ, có thân hình màu hồng , mù và không răng. Thức ăn chính của chúng là cây tre. nặng 80-115 kg , gấu trúc nuôi nhốt có thể sống tới 35 năm, nhưng tuổi thọ trung bình của chúng trong tự nhiên chỉ từ 15-20 năm .

Trong lịch sử Trung Quốc, việc tặng gấu trúc nhằm thúc đẩy quan hệ ngoại giao của Trung Quốc đã có từ lâu. Thời nhà Đường, Võ Tắc Thiên (624- 705) đã gửi một cặp gấu Trúc cho Nhật hoàng. Năm 1941, chính phủ của Tưởng Giới Thạch đã tặng Mỹ hai con gấu trúc nhằm cảm ơn sự viện trợ từ nước này. Năm 1957, Trung Quốc cũng đã tặng Liên Xô một con gấu trúc lớn, xem như “quốc lễ”.

Lần đầu tiên gấu trúc thu hút sự chú ý của toàn thế giới khi Thủ tướng Chu Ân Lai tuyên bố gởi tặng Mỹ 2 con gấu trúc sau chuyến thăm “phá băng”, nối lại mối quan hệ với Trung Quốc của Tổng thống Richard Nixon vào năm 1972 .

Ngày 20/4/1972, hơn 8.000 người Mỹ đứng trong mưa đợi xem màn ra mắt của hai chú gấu trúc Lin Lin và Xing Xing tại Vườn thú quốc gia Washington. Trong một tháng đầu kể từ ngày đặt chân đến vườn thú, Lin Lin và Xing Xing đã thu hút một triệu lượt người ghé thăm.

Trong những năm tiếp theo, Trung Quốc tiếp tục gửi gấu trúc tới Nhật Bản, Anh, Pháp, Đức và Tây Ban Nha. Chúng đóng vai trò như là “Sứ giả ngoại giao“. Thế nhưng, từ năm 1957 đến năm 1982, tổng cộng có 23 chú gấu trúc đã được gởi tới 9 quốc gia nhưng tất cả số gấu trúc đó đều qua đời nơi xứ người. Thêm vào đó, số lượng gấu trúc trong thiên nhiên giảm nghiêm trọng nên Trung Quốc phải ngừng việc tặng loài vật này cho nước ngoài. Thay vào đó là phương án “cho thuê” gấu trúc được thực hiện bắt đầu từ năm 1984. Chính phủ nước ngoài sẽ phải trả tiền thuê (mượn) gấu trúc, chi phí thuê là 1 triệu đô la cho 1 năm, cộng thêm điều khoản những gấu trúc con được sinh ra trong thời gian thuê thuộc sở hữu của Trung Quốc.

Hai chú gấu trúc đáng yêu Aihin và Meihin được Trung quốc gửi đến Nhật Bản

 

Trong giai đoạn 1984-1988, hàng chục thành phố Bắc Mỹ đã ký hợp đồng “thuê” gấu trúc Trung Quốc. Cứ mỗi 3 tháng gấu trúc ở Mỹ mang về cho Trung Quốc hàng triệu USD. Gấu trúc không những có giá trị ngoại giao mà còn có thêm giá trị thương mại.

Năm 1994, dự án “hợp tác chăn nuôi” gấu trúc ra đời. Các quốc gia lại được “thuê” gấu trúc dưới một hình thức mới, trong thời gian 10 năm với mức phí 10 triệu đôla.Trong bước đầu tiên của dự án, hai gấu trúc lớn đã được gửi đến Nhật Bản, phục vụ mục đích nghiên cứu khoa học.

Tại Nhật, ngày 12/6/2017, tại vườn thú Ueno ở Tokyo, một con gấu trúc nặng 150 gram được sinh ra trong 5 năm theo chương trình chăm sóc động vật bằng phương pháp nuôi của Nhật Bản. Cặp gấu trúc Shin Shin và Ri Ri này được giao phối vào ngày 27/2 trước đó và đã từng có 1 thú con đầu tiên bằng giao phối tự nhiên vào năm 2012 nhưng 6 ngày sau khi được sinh ra, bé gấu đã chết do viêm phổi .

Tại Đức, ngày 5/7/2017, Thủ tướng Angela Merkel và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã dự khánh thành Panda Garden ở sở thú Berlin, 2 gấu trúc Meng Meng (4 tuổi), và Jiao Qing (7 tuổi) đã được đưa đến với sự chào đón tưng bừng được truyền hình trực tiếp. Hàng triệu người Đức đã dán mắt vào vô tuyến chỉ để xem Meng Meng và Jiao Qing bò quanh và gặm mía. Nâng số gấu trúc sinh sống ở nước ngoài lên đến con số 48.

Tại Mỹ, ngày 23/8/2017, sau 5 lần mang thai không thành công, gấu trúc lớn Mei Xiang đã sinh được 1 gấu trúc con tại vườn thú quốc gia Washington.

Hiện có khoảng 420 con gấu trúc lớn được nuôi ở Trung Quốc, 1860 con sống trong môi trường tự nhiên.

Hơn 76 năm kể từ khi được gởi ra nước ngoài đến nay, gấu trúc Trung Quốc luôn nhận được sự ngưỡng mộ trên toàn thế giới. Chúng là những sứ giả ngoại giao thành công nhất của quốc gia này.

Montreal, ngày 1/10/2017

Ngô Khôn Trí

Advertisement