Chuyện Ở Làng ( Nguyễn Tấn Ái )

Chuyện xảy ra ở làng Phù Ủng.

Thầy sửa cặp kính trắng cho thêm phần bệ vệ rồi oai phong giảng:

-Quân Nguyên xâm lược nước ta, thế giặc lần này mạnh lắm, từ vua đến dân nhà Trần đều lo lắng cho vận nước. Có người trai trẻ ngồi đan sọt bên vệ đường mà mãi đăm chiêu tư lự, đến độ ngựa của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn trẩy qua mà người thanh niên ấy chẳng hề hay biết. Bọn lính dọn đường thấy người trẻ ương ngạnh tức khí bèn đâm một giáo vào đùi, máu chảy ra, người trai trẻ vẫn mãi mê đan sọt. Vương thấy lạ bèn xuống ngựa, tiến lại gần, lay gọi. Té ra vì mãi mê vừa đan sọt vừa lo việc nước nên người trai ấy không hề biết có Vương ngang qua đấy. Vương trọng nghĩa khí bèn tin dùng. Người trai trẻ ấy sau là danh tướng Phạm Ngũ Lão, từng lập nhiều công lao với triều đại nhà Trần.

Bổng học trò có ý kiến:

-Thưa thầy, tội cản đường Vương là cản đường người thi hành công vụ, đáng chết, sao Vương lại tin dùng?

-À, con không hiểu, xưa khác nay khác. Làm đến bậc Quốc công thì Vương tất hiểu “dân vi quí, xã tắc thứ chi, quân vi khinh” ( dân là quý, thứ nữa là xã tắc, vua là thường). Dù là người dân nhưng biết lo toan việc nước thì tất trọng hơn cả vua.

Trò gật gật:

-Thưa thầy thánh minh, lẽ đạo hay quá, con xin đem đạo của thầy truyền rao khắp chốn lê dân!

-Ấy chết, con đừng dại dột thế! Thầy chưa dạy hết. Ngài Khổng Tử có dạy “ bất tại kì vị bất mưu kì chính” ( không ở vị trí ấy thì đừng lo việc ấy). Con đem lẽ này truyền ra, khiến người dân khí thế rủ nhau ai cũng lo việc nước khéo lại cản đường các quan. Quan giận quan bỏ tù cả lũ thì khốn đấy!

Cậu trò ngơ ngác không hiểu.

Câu chuyện này lại không ở làng Phù Ủng.

.

Nguyễn Tấn Ái

Advertisement