Bình phẩm thơ chân dung kì IV

9. Hoài Thanh

Hoài Thanh là nhà phê bình văn học tầm cỡ nhất của nền phê bình hiện đại. Ông nổi tiếng là bà đỡ mát tay của nhiều nhà thơ mới như: Xuân Diệu, Huy Cận, Chế Lan Viên…

Từng bút chiến với Hải Triều về quan niệm nghệ thuật: Vị nghệ thuật hay vị nhân sinh.

Vị nghệ thuật một nửa đời.

Về sau, chính ông lại là người phê bình thơ mới nặng lời nhất, thậm chí không nhìn mặt đứa con khôi ngô của mình: Việt Nam thi nhân!

   Nửa đời còn lại vị người  ngồi trên

   Thi nhân còn một chút duyên

   Chẳng gìn cho vững, lại lèn cho đau.

Sai lầm đáng trách của ông Hoài Thanh là đã nặng lời với các thi nhân của nhóm Nhân văn giai phẩm.

Bình thơ tới thuở bạc đầu

  Vẫn chưa thể tất nổi câu nhân tình!

Biết Hoài Thanh mê Kiều, Xuân Sách đã dùng lối lẫy Kiều để vẽ chân dung Hoài Thanh.

Khi còn sống, Hoài Thanh đã từng nghe bài chân dung này! 

10. Nguyên Ngọc

Một tài năng, lớn hơn cả tài năng là một khí phách, Nguyên Ngọc là tác giả của Đất Nước Đứng Lên, Rừng Xà Nu., Đất Quảng.

Tranh đấu trên mặt trận lí luận nhiều, cũng lãnh đủ:

Mấy lần đất nước đứng lên

  Đứng lâu cũng mỏi cho nên phải nằm!

Trong thời kì văn nghệ cởi mở, Nguyên Ngọc với vị trí tổng biên tập báo văn nghệ, đã  phát hiện và nâng đỡ nhiều tài năng: Nguyễn Huy Thiệp, Phạm Thị Hoài, Nguyễn Ngọc Tư…Nhưng sau đó tờ báo bị qui kết là đi chệch hướng, ông bị cách chức:

Hại thay một mạch nước ngầm

  Cuốn trôi đất quảng lẫn rừng xà nu!

11. Chân dung nhà thơ Chính Hữu  từng nổi tiếng với 2 bài: Ngày Về, Đồng Chí.

Nhà thơ Chính Hữu

Ngày Về có những câu rất sang:

  Rách tả tơi rồi đôi hài vạn dặm

  Bụi trường chinh phai bạt áo hào hoa!

Đồng Chí trái lại chân chất giản dị quần nâu áo vá. Vậy nên:

  Anh thành đồng chí tự bao giờ!

Hàm đại tá, làm tuyên huấn rồi phó tổng thư kí hội nhà văn, ông không còn thời gian  (hay cảm hứng?)cho thơ:

  Cái ghế quan trường giết chết thơ!

Cảm hứng chung của chân dung là phê phán!

.

Nguyễn Tấn Ái

Advertisement